Utrata zębów to problem, który dotyczy wielu osób – niezależnie od wieku. Pacjentom zdarza się zapominać o tym, że to nie tylko kłopot natury estetycznej, ale również zdrowotnej. Na szczęście współczesna protetyka oferuje wiele rozwiązań. Jakie są zatem rodzaje nowoczesnych protez zębowych? Przygotowaliśmy przewodnik, który wyjaśnia niezbędne podstawy oraz zwraca uwagę na plusy i minusy omawianych propozycji.
Jakie rodzaje protez zębowych wyróżniamy?
Protezy zębowe to uzupełnienia protetyczne, których celem jest przywrócenie funkcji żucia, poprawa estetyki uśmiechu, a także utrzymanie prawidłowego wyglądu twarzy.
Często pacjenci mylą protezy z implantami – myśląc, że to to samo. Nie jest to jednak prawdą. Upraszczając, implanty to małe, metalowe śruby wszczepiane w kość, które działają jak sztuczne korzenie zębów. Same nie zastępują zębów, ale stanowią stabilną podstawę. Protezy to natomiast gotowe uzupełnienia. W skrócie: implanty to fundament, a protezy to zęby, które na nim stoją.
Protezy zębowe możemy klasyfikować na różne sposoby – w zależności od ich:
- budowy i sposobu mocowania,
- zakresu uzupełniania braków,
- materiału wykonania,
- rodzaju podparcia,
- funkcji i przeznaczenia.
Przyjrzyjmy się temu bliżej.
Protezy ruchome i stałe – czym się różnią?
Jednym z podstawowych podziałów protez zębowych jest ten, na: protezy ruchome i stałe. Różnią się one przede wszystkim sposobem użytkowania i mocowania w jamie ustnej.
Protezy ruchome
To uzupełnienia, które pacjent może samodzielnie wyjmować, np. do czyszczenia lub na noc. Często stosowane są jako rozwiązanie tymczasowe.
Zalety protez ruchomych:
- niższy koszt,
- łatwa higiena,
- brak konieczności zabiegów chirurgicznych.
Wady protez ruchomych:
- mniejsza stabilność,
- konieczność stosowania klejów,
- możliwe podrażnienia i zanik kości,
- dłuższy okres adaptacji.
Protezy ruchome to rozwiązanie dla pacjentów z większymi brakami zębowymi, ograniczonym budżetem lub przeciwwskazaniami do implantów.
Protezy stałe
To uzupełnienia trwale mocowane na zębach lub implantach – nie da się ich samodzielnie wyjąć. Zapewniają najwyższy komfort i estetykę, zbliżone są do naturalnych zębów.
Zalety protez i mostów stałych:
- doskonała stabilność,
- bardzo naturalny wygląd,
- brak potrzeby stosowania klejów,
- spowalniają zanik kości (przy implantach).
Wady protez stałych:
- wyższy koszt,
- wymagają implantów lub zębów filarowych,
- konieczność zabiegów chirurgicznych (przy implantach),
- nie zawsze możliwe do zastosowania u każdego pacjenta.
Protezy kombinowane
Istnieją także protezy łączące cechy ruchomych i stałych, tzw. protezy kombinowane (np. z koronami teleskopowymi, zatrzaskami, zasuwami). Są stabilne, estetyczne, ale droższe i wymagają zaawansowanej techniki wykonania.
Protezy częściowe i całkowite – co warto wiedzieć?
Podział protez można też oprzeć na zakresie uzupełnienia braków w jamie ustnej. Wyróżniamy tu protezy częściowe, stosowane przy zachowanych zębach, oraz całkowite, przeznaczone dla osób z bezzębiem.
Czytaj też: Bezzębie nie musi być problemem – poznaj skuteczne metody leczenia
Protezy częściowe
Uzupełniają pojedyncze lub rozleglejsze braki bez konieczności usuwania zdrowych zębów.
Zalety protez częściowych:
- zapobiegają przesuwaniu się pozostałych zębów,
- dostępne w wielu wariantach: ruchome (akrylowe, szkieletowe, elastyczne) i stałe (mosty protetyczne mocowane na zębach lub implantach),
- łatwiejsza modyfikacja w przypadku dalszych utrat zębów.
Wady protez częściowych:
- proteza może się lekko przesuwać podczas jedzenia czy mówienia,
- ryzyko uszkodzenia zębów filarowych,
- dłuższy czas adaptacji – pacjent może początkowo odczuwać dyskomfort, ucisk czy trudności z mową.
Protezy częściowe są dobrym rozwiązaniem dla osób, które utraciły kilka zębów, ale wciąż posiadają zdrowe, własne zęby, na których można oprzeć uzupełnienie. To także opcja dla seniorów oraz osób z przeciwwskazaniami do zabiegów chirurgicznych.
Protezy całkowite
Stosowane w przypadku całkowitego bezzębia – gdy w łuku zębowym nie ma już żadnych naturalnych zębów. Mogą być wykonane w wersji klasycznej (np. akrylowej) lub nowoczesnej – most na implantach.
Zalety protez i mostów całkowitych:
- są dostępne w wielu wariantach,
- stosunkowo szybkie i przystępne cenowo w wersji klasycznej.
Wady protez całkowitych:
- mogą wymagać stosowania klejów i dłuższego okresu adaptacji (wersja klasyczna bez implantów),
- nieodpowiednio dopasowane mogą powodować podrażnienia i przyspieszać zanik kości (wersja klasyczna bez implantów).
Protezy całkowite służą pacjentom z całkowitym bezzębiem lub zębami własnymi nierokującymi na wyleczenie, szukających uzupełnienia ruchomego lub (w przypadku implantów) trwałego i komfortowego rozwiązania.
Zobacz również: Implanty zębowe u seniorów. Co musisz wiedzieć, zanim się zdecydujesz?
Protezy zębowe a materiał wykonania – jak wybrać?
Kolejnym z kluczowych czynników przy wyborze protezy zębowej, jest materiał, z którego zostanie wykonana. To on w dużej mierze wpływa na estetykę, trwałość, komfort użytkowania oraz koszt całego rozwiązania. Poniżej przedstawiamy najpopularniejsze opcje.
Protezy akrylowe
Protezy wykonane z akrylu to rozwiązanie, stosowane w przypadku całkowitego bezzębia. Ich największym atutem jest cena. To dobre rozwiązanie dla pacjentów poszukujących opcji budżetowej lub tymczasowej. Niestety, akryl jest materiałem mniej trwałym – protezy mogą pękać lub łamać się przy upadku, a ich stabilność bywa ograniczona. Komfort noszenia może być niższy, szczególnie na początku użytkowania.
Protezy szkieletowe
To rozwiązanie przeznaczone dla pacjentów z częściowymi brakami zębowymi. Są znacznie bardziej wytrzymałe niż akrylowe – zawdzięczają to metalowemu rusztowaniu, które zapewnia lepszą stabilność i mniejsze ryzyko uszkodzeń. Ich użytkowanie jest bardziej komfortowe. Wadą może być wyższy koszt oraz fakt, że widoczne metalowe klamry mogą nie odpowiadać pacjentom poszukującym maksymalnej estetyki.
Protezy elastyczne (nylonowe, akronowe, acetalowe)
Wykonane z nowoczesnych tworzyw termoplastycznych, protezy elastyczne są lekkie i pozbawione metalowych elementów, co zwiększa ich komfort. Doskonale dopasowują się do jamy ustnej, co minimalizuje podrażnienia i poprawia stabilność. Są szczególnie polecane przy częściowych brakach zębowych, zwłaszcza dla pacjentów ceniących naturalny wygląd. Wadą jest wyższa cena w porównaniu do protez akrylowych oraz ograniczona możliwość napraw i rozbudowy. Trwałość tych protez jest dużo mniejsza niż protez akrylowych, czy też szkieletowych.
Ceramika i cyrkon (uzupełnienia stałe)
Ceramika i cyrkon to materiały premium stosowane w koronach, mostach i licówkach. Charakteryzują się wyjątkową estetyką – doskonale imitują naturalne zęby oraz wysoką trwałością i odpornością na przebarwienia. To najlepszy wybór dla pacjentów oczekujących długotrwałych efektów i naturalnego wyglądu. Wymagają jednak przygotowania zębów lub implantów, a także są droższe.
Czytaj również: Implant jedynki, czyli jak poradzić sobie z utratą przedniego zęba?
Podsumowanie
Protezy zębowe i mosty protetyczne to obszerna i złożona dziedzina stomatologii, w której każdy przypadek wymaga indywidualnego podejścia. Przedstawiony powyżej podział to jedna z klasyfikacji – najbardziej popularna i podstawowa.
Warto jednak pamiętać, że to część dostępnych możliwości. Protezy można również klasyfikować według:
- rodzaju podparcia (np. protezy śluzówkowe, zębowe, śluzówkowo-zębowe),
- funkcji (czasowe, lecznicze, ostateczne),
- technologii wykonania (np. protezy cyfrowe CAD/CAM).
Każdy przypadek jest inny – dlatego profesjonalny dobór protezy zębowej powinien uwzględniać stan uzębienia, warunki anatomiczne, przeciwwskazania medyczne, a także oczekiwania pacjenta dotyczące estetyki, funkcji i budżetu.
Indywidualny dobór protezy i mostu to klucz do sukcesu. Jak możemy Ci pomóc?
Dobór protezy zębowej to nie tylko kwestia wyglądu, ale przede wszystkim zdrowia i jakości życia. Jeśli zastanawiasz się nad tym, jaka proteza, czy też most będzie dla Ciebie najlepszy, nie zwlekaj – skonsultuj się z nami.
Podczas wizyty w Dentium Clinic zaproponujemy indywidualnie dobraną drogę leczenia.
Czekamy na Ciebie, umów się na wizytę. Możesz to zrobić dzwoniąc pod numer +48 888 60 50 40 lub wypełniając formularz.
